0-6 yaş arasında bir ya da birden fazla çocuğumuz varsa en büyük problemlerden biri aileler için çocuklar cinsel sorular sorduğunda ne yapacaklarını ne diyeceklerini şaşırmaları olur genellikle. Çocuk durduk yerde bir soru sorar, tv izlerken bir öpüşme sahnesi çıkar, anneyle babanın öpüşmesine şahit olur.. gibi durumlarda aileler adeta buz keser ve hiçbir şey olmamış gibi olayın üstünü örtmeye çalışır ve ortamda tuhaf bir gerginlik oluşur. Hem ailenin hem de çocuğun bu tarz zor durumlarda kalmaması için aileler bu konuda bilgilendirilmelidir. Bu yazıda çocukların cinsel gelişimini ve ailelerin doğru tutum ve davranışlarından bahsedeceğim.
3 yaşına kadar cinsel algı ve gelişim konusunda kız çoğu ve erkek çocuğu arasında belirgin bir fark yoktur. Cinsel organları her iki cins içinde diğer organlarından farksız durumdadır. Yani kız çocuk için vajenin koldan farksız bir organ erkek çocuk için ise penisin bacak ya da kulak gibi bir organdan farksızdır. Bu yaşlarda çocuklar aile büyüklerinin yanında cinsel organlarını tutabilir ya da ayıp olarak karşılanabilecek hareketler yapabilirler. Eğer aile çocuğa “aa ayıp öyle yapılmaz çabuk çek elini sakın bir daha oraya dokunma” şeklinde bir uyarıda bulunursa çocuğa cinsel organının pis, gizlenmesi gereken ayıp bir organı olduğunu öğretmiş olur. Bu yanlış verilen eğitim sırasında kız – erkek farkı da mevcuttur. Genellikle erkek çocuklara “göster bakalım pipini” şeklinde bir tutum sergilenerek kız çocuklarına lafı bile ettirilmez. Burada çocukların öğrendiği şey ise kız çocuklarının gizlenecek saklanacak ayıplanacak bir organının varlığı, erkek çocukların ise kız çocuklarına göre muhteşem gösterilmeye değer bir organı olduğudur. Bazen bu kız çocukları tarafından eksik bir organının olması şeklinde de yorumlanabilir.
3-4 yaşından sonra kız ve erkek çocuklar cinsellikle ilgili sorular sormaya başlarlar. Aslında bu cinsel eğitime hazır olduğunu gösteren dönemin başlangıcıdır. İlk etapta kızlar erkeklerden daha hızlı gelişirler fakat daha sonra bu fark kapanır. Burada sorulan sorulara yanıt vermemek yada yanlış denebilecek cevaplar vermek çocukların oradan buradan edindikleri gördükleri ve şahit oldukları bazı bilgileri çok yanlış yorumlamalarına sebep olmaktadır. Mesela bir erkeğin tuvaletini yaptığını gören bir kız çocuğu ayakta tuvaletini yapmaya çalışabilir. Yada kız kardeşinin altını temizlerken gören bir erkek çocuk kız çocuğunun var olan pipisinin sünnet edildiğini ve orada açık bir yara oluştuğunu düşünebilir. Sünnet onun için bir kabus haline gelmiştir artık. Leyleklere inanmak, babanın varlığını sorgulamak, vajina için kutu benzetmesi gibi yapılan bir çok yanlışlar mevcuttur.
Peki doğru cinsel eğitim kim tarafından, ne zaman, ve nasıl verilmelidir? Doğru cinsel eğitim anne-baba tarafından verilmelidir, yani çocuğun en güvendiği iki insan tarafından. Anne kıç çocuğa baba erkek çocuğa anlatır diye bir kaide yoktur. Tam tersine kadın erkek eşitliğini vurgulamak ve kız çocuklarının erkeklere, erkek çocuklarının ise kadınlarla sağlıklı bağlanma stilinin gelişmesi açısından, çocuğun cinsiyeti ne olursa olsun anne babanın ortak bilgilendirmesi bu konuda çok önemlidir. Çocuğun ufak tefek cinsel organlar hakkında, öpüşme yada hamilelik gibi kavramlar hakkında soru sormaya başlaması çocuğun eğitime hazır olduğunu gösterir ve bu doru zamanı işaret eder. Her sorudan aldığı cevap sonrasında çocuk hazmetme dönemine geçer ve daha sonrasında yeni bir soruyla size gelebilir. Cinsel organlar anlatılırken medikal isimleriyle tanımlanmalı ve farklı benzetmeler yapılmamalıdır. Çocuğa her verdiğiniz cevabın arkasında yatan mesaj şu olmalıdır: “bana gönül rahatlığıyla aklına gelen soruları sorabilirsin sana arkadaşlarından veya diğer insanlardan daha doğru ve geniş bilgi vereceğime emin olabilirsin. Bu nedenle merak ettiğin bir şey olursa önce anne-baban olarak bize sormalısın.” Böylece çocuğunuz size güvenecek ve cinsellik hakkında yanlış anlamalara mahal vermemiş olcaksınız. Tv de çıkan öpüşme sahnelerini değiştirmek zorunda değilsiniz. Tam tersine bunlar cinsel açıklamaların başlangıcı için bir fırsat olabilir. Çocuğunuz size öpüşmekle alakalı soru sorduğunda yetişkinlerle ilgili bilgiyi verip kendisinin bunun için henüz daha küçük olduğunu söyleyebilirsiniz. Çocuk nasıl oluyor? Sorusunun cevabı leylekler getirdi değil; babadan gelen tohumların annenin bacaklarının arasından geçerek karnına yerleştiğini ve bebeğin orada büyüyerek 9 ayın sonunda dünyaya geldiği şeklinde olmalıdır.
İşin özü çocuğunuza karşı cinsel sorular karşısında dürüst olun ve gerilmek yerine içinizden geldiği ölçüde doğru cevaplarla çocuğunuza karşılık verin. Böylece diğer insanlar ne derse desin çocuğunuz önce size soracak, çocuğunuzu tehlikelere karşı korumuş ve daha sonra ki hayatında sağlıklı bir ilişkisi olması için elinizden geleni yapmış olacaksınız.
Kurucu / Psikolog İrem Güngör